กระบวนการนโยบายสาธารณะ ในการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ของเมืองหาดใหญ่
กระบวนการนโยบายสาธารณะในการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของเมืองหาดใหญ่
โดย ชาคริต โภชะเรือง มูลนิธิชุมชนสงขลา และคณะทำงานโครงการเครือข่ายเมืองในเอเชียเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
เรียบเรียงจากเอกสารโครงการเครือข่ายเมืองในเอเชียเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ : ภัยพิบัติที่มนุษย์จะต้องเผชิญ
การก่อตัวของนโยบาย
ช่วงหลายปีนี้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และผลกระทบที่เกิดขึ้นเริ่มเป็นที่กล่าวถึงอย่างกว้างขวาง ผนวกกับประสบการณ์ระดับนานาชาติที่เพิ่งจะเกิดขึ้น ทั้งเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่ประเทศเฮติ เพียงแค่ 7 ริกเตอร์ ส่งผลต่ออาคารที่สูงกว่า 3 ชั้น ส่งผลให้มีคนเสียชีวิตเรือนแสน หรือการเกิดสึนามิที่ประเทศญี่ปุ่น การเกิดพายุไซโคลนที่ประเทศพม่า หรือประสบการณ์จากแผ่นดินไหวที่เมืองโกเบ ที่มีแผ่นดินไหว 7.2 ริกเตอร์ แถมมีแรงบวกจากท่อก๊าซ ท่อหุงต้มที่ระเบิด เหล่านี้ทำให้เกิดความตระหนักว่ามนุษย์ยังไม่เข้าใจธรรมชาติที่ลึกซึ้ง เราอยากจะควบคุมธรรมชาติ เป็นนายของธรรมชาติ สามารถเอาชนะธรรมชาติได้ ซึ่งไม่จริง นี้เป็นบทเรียนของเรา
กล่าวได้ว่ามนุษย์ทำให้สภาพอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลง เราได้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ส่งผลกระทบต่อโลก จากกิจกรรมต่างๆ มากมาย เช่น จากโรงงานอุตสาหกรรม จากการทำเกษตร การลงทุนอุตสาหกรรม ประเทศไทยกำลังจะมีโครงการต่อเนื่องมากมาย ทั้งแลนด์บริดจ์ ท่าเรือน้ำลึก ที่จะตามมา
นอกจากนั้นแล้วภาวะโลกร้อนหรือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศนี้เกิดได้จากการทำเกษตรกรรม ปศุสัตว์(การอุจจาระ ปัสสาวะปล่อยก๊าซมีเทน) มีการเผาในที่โล่ง เผาขยะ เผากำจัดวัชพืช การตัดไม้ทำลายป่า ขยะ น้ำเสีย สรุปรวมแล้วมีกิจกรรมของมนุษย์จำนวนมากที่อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่เราลืมตาตื่นกระทั่งนอนหลับ เช่น การเดินทาง การขนส่ง การบริการ การสื่อสาร การผลิต เหล่านี้ล้วนเกี่ยวพันกับการทำให้เกิดโลกร้อนเพิ่มขึ้นไม่น้อย
ช่วงฤดูกาลมีการเปลี่ยนแปลง พืช สัตว์ต้องมีการปรับตัว เกิดปัญหาสุขภาพ...เกิดโรคจากพาหะสารพัด เช่น หนู ยุง แมว ก่อให้เกิดโรคอุบัติใหม่ตามมา และยังรวมไปถึงความหลากหลายทางชีวภาพทั้งพืช สัตว์ ทุกวันนี้ลดลง และหากมีการใช้สารเคมีมาก การบริหารจัดการน้ำ หากเราจัดการไม่ได้ ทั้งน้ำน้อย น้ำมาก เราก็ควบคุมการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศไม่ได้ มากไปกว่านั้นการตั้งถิ่นฐานและสาธารณูปโภคเกิดขึ้นพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศ พรมแดนแห่งพื้นที่เริ่มหดแคบและพล่าเลือน เรามีผู้อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยมากขึ้น ที่หาดใหญ่ก็เช่นกัน
ภาวะโลกร้อน เป็นภัยธรรมชาติที่ไม่ธรรมดาและมีแนวโน้มจะทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกขณะ จากเหตุการณ์พายุไซโคลนที่พม่า เคลื่อนตัวขึ้นฝั่งที่ลุ่มน้ำอิระวดี พม่ามีความสูญเสียมาก สิ่งก่อสร้างเปราะบาง พังทลายเรียบ การช่วยเหลือล่าช้า ถนนไม่มี ระบบโครงข่ายไม่มี สะพานเสียหายชำรุด ใช้ได้แต่ทางเรือ นานวัน ศพเริ่มเน่าเปื่อย ศพมากเกินกว่าจะเก็บหมด คนไม่มีที่อยู่
ปี 2552 ในรายงานระบุว่าจะเกิดพายุประมาณ 25-28 ลูก พายุลูกแรกมาถึง 3 พฤษภาคม 2552 พายุลูกเล็กกลายเป็นไต้ฝุ่น 7 พฤษภาคม พายุจันทร์หอมกลายเป็นไต้ฝุ่น 29 มิถุนายน 2552 ท้องฟ้ากรุงเทพฯมืดมิด ทั้งที่ไม่มีรายงานพายุใดล่วงหน้า 13 สิงหาคม 2552 ทั่วโลกเกิดพายุหมุนพร้อมกัน 6 ลูก ซึ่งเกิดได้ยากมาก 4 ตุลาคม 2552 เกิดไต้ฝุ่น parma เดินหน้าไม่เป็นเส้นตรง เปลี่ยนทฤษฎีใหม่ของการเกิดพายุ มีการเดินทางที่กลับไปกลับมา เฉพาะที่ฟิลิปปินส์เกิดซ้ำกลับไปกลับมาสองรอบ เรายังไม่เข้าใจ ไม่มีความรู้ว่าทำไมพายุจึงมีเส้นทางเดินแบบนี้
กล่าวเฉพาะเมืองหาดใหญ่ ปี 53 เป็นอีกปีที่หาดใหญ่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยใหญ่อีกครั้ง สูญเสียชีวิตและทรัพย์สินมูลค่านับหมื่นล้านบาท
สาเหตุและปัจจัยสำคัญ
เมืองหาดใหญ่มีลักษณะภูมิประเทศทั่วไปเป็นที่ราบลุ่มกว้างใหญ่ มีแนวภูเขาทางด้านทิศตะวันตก ทิศใต้ และทิศตะวันออก โดยพื้นที่ลาดจากทิศใต้และทิศตะวันตกไปสู่ทะเลสาบสงขลา อุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 26.6-29.6 โดยอุณหภูมิสูงสุดอยู่ในเดือนเมษายน และอุณหภูมิต่ำสุดอยู่ในเดือนกุมภาพันธ์ ปริมาณฝนเฉลี่ยประมาณ 1,916.4 มิลลิเมตร ปริมาณฝนมากที่สุดเดือนพฤศจิกายน
สภาพเศรษฐกิจเป็นเมืองศูนย์กลางการค้าและธุรกิจของภาคใต้เป็นแหล่งท่องเที่ยว และแหล่งอุตสาหกรรมที่สำคัญได้แก่ ผลิตภัณฑ์จากยางพารา อาหารทะเล ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ มีภูเขาที่สำคัญ ได้แก่ เขาคอหงส์ เขาแก้ว เขาวังพา และเขาน้ำน้อย คลองที่สำคัญได้แก่คลองเตย คลองอู่ตะเภา และคลองวาด และรวมถึงทางเทศบาลได้มีการดำเนินการจัดทำแก้มลิงเพื่อเป็นแหล่งรองรับน้ำในช่วงฤดูฝนเพื่อป้องกันและบรรเทาปัญหาน้ำท่วม
ความเสี่ยงและผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของเมืองหาดใหญ่1 ได้แก่ อากาศร้อนมากขึ้นร้อนต่อเนื่อง และยาวนานมากขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพกายและใจ ความต้องการน้ำทั้งภาคครัวเรือนและภาคการเกษตร ความต้องการในการใช้พลังงานและผลกระทบต่อพืชเศรษฐกิจ กลุ่มเสี่ยงได้แก่ ชุมชนแออัด และชุมชนที่ยังไม่มีน้ำประปาใช้ เกษตรกร และกลุ่มผู้สูงอายุ ผู้พิการ และเด็กเล็ก ผลกระทบที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลง ปริมาณน้ำฝน ส่งผลต่อน้ำท่วมและ ดินถล่ม พื้นที่เสี่ยง คือ พื้นที่ที่มีฝนตกในปริมาณเกิน 50 มม./วัน ส่งผลกระทบต่อความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สิน เศรษฐกิจ อาชีพ และคุณภาพชีวิต รวมถึงอาจเกิดความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานรัฐกับประชาชน หรือระหว่างชุมชนหากการช่วยเหลือเกิดขึ้นช้า กลุ่มเสี่ยงได้แก่ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุและผู้พิการ ชุมชนแออัด/ชุมชนบุกรุก (ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัย)และชุมชนที่ตั้งอยู่โดยรอบคลองอู่ตะเภาโดยเฉพาะชุมชนฝั่งซ้ายของคลอง ภัยแล้ง ส่งผลกระทบด้านอาหาร การประกอบอาชีพ ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ด้านสิ่งแวดล้อม โดยมีกลุ่มเสี่ยงได้แก่ ชุมชนแออัด และชุมชนที่ยังไม่มีน้ำประปาใช้ รวมถึงกลุ่มเกษตรกรและน้ำเสีย ส่งผลกระทบด้านสุขภาพ การประกอบอาชีพ น้ำดื่ม ระบบนิเวศเสื่อมโทรม และด้านด้านสังคมโดยเฉพาะชุมชนริมคลองอู่ตะเภา ผลกระทบที่เกิดจากลมพายุ ส่งผลอกระทบต่ออาชีพและรายได้ของชาวประมงและผู้ที่อยู่ริมชายฝั่ง และผลกระทบที่เกิดจากการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล ส่งผลกระทบต่อการลดลงของพื้นที่ริมทะเลและสูญเสียแหล่งท่องเที่ยว และยังส่งผลกระทบต่อคุณภาพน้ำที่นำมาผลิตน้ำประปา และใช้ในการเกษตรรวมถึงส่งผลต่อการทำการเกษตร และเป็นปัจจัยเร่งให้เกิดน้ำท่วมรุนแรงมากขึ้น โดยกลุ่มเสี่ยงได้แก่ชาวประมง ผู้ที่มีบ้านเรือนอาศัยอยู่ใกล้ทะเลสาบ และเกษตรกรรอบๆ พื้นที่ลำน้ำ
ศักยภาพของคนหาดใหญ่โดยรวมชุมชนระดับพื้นที่มีประสบการณ์ มีองค์ความรู้ ภูมิปัญญาในการมองวิเคราะห์ และแก้ปัญหาในเรื่องสถานการณ์น้ำท่วม ภัยแล้ง มีกลุ่ม เครือข่ายชุมชน และภาคส่วนต่างๆ ที่มีการทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกันมาอย่างต่อเนื่อง เช่น เครือข่ายรักษ์คลองอู่ตะเภา ปัจจุบันมีภาคประชาสังคมต่างๆ ที่มีประสบการณ์ในการสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมชุมชน ทั้งในระดับนโยบายและระดับพื้นที่มาอย่างต่อเนื่อง มีความร่วมมือของภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ภาคธุรกิจ ภาควิชาการ และ อปท. อย่างต่อเนื่องและกระตือรือร้น
Relate topics
- โครงการเชิงรุกพยากรณ์อากาศร่วมพัฒนาคุณภาพชีวิตเกษตรกรศูนย์อุตุฯภาคใต้ฝั่ง
- Factsheet "ภาคีหาดใหญ่ ร่วมใจระวังภัยน้ำท่วม" และ "หาดใหญ่เมืองไม่แล้งน้ำใจ"Factsheet จากการดำเน
- เอกสารแนะนำ www.hatyaicityclimate.orgเอกสารแนะนำ www.haty
- วีดิโอ "แผนรับมืออุทกภัยอำเภอคลองหอยโข่ง (ภาคประชาชน)"วีดิโอ "แผนรับมืออุท
- VDO - ACCCRN: Learning from Thailand's Floodsรับชมวิดีโอแนะนำการท
- The impact of a global temperature rise of 4 °C (7 °F) in South East AsiaThe impact of a glob
- โครงการ “การรับมืออุทกภัยเมืองหาดใหญ่ โดยการบูรณาการระหว่างภาครัฐ ภาคประชาสังคม และชุมชน”เนื้อหา (ไฟล์ scan)
- เอกสารชุดความรู้โครงการวิจัย "ชุมชนกับการจัดการภัยพิบัติในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก"เอกสารชุดความรู้ที่ม
- คำศัพท์น่ารู้ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศคำศัพท์น่ารู้ด้านการ
- วิธีการอ่านระดับน้ำของ Staff gateวิธีการอ่านตามภาพเลย
- การปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและภัยธรรมชาติในบริบทเชิงพื้นที่ผู้เขียน: ณรงค์ คงมา
- รังสีคอสมิกทำให้มีเมฆมากขึ้น ช่วยลดภาวะโลกร้อนอาจจะฟังดูไม่ค่อยเกี
- กฎบัติลัทธิชุมชนเมืองยุคใหม่กฎบัติลัทธิชุมชนเมือ
- การกำหนดมาตรการด้านผังเมืองเพื่อแก้ไขปัญหาและรับมือภัยธรรมชาติในระดับจังหวัดและอำเภอบทความ “การกำหนดมาตร
- รัฐรื้อโครงสร้างการจัดการ “น้ำ” รวบงาน 5 กระทรวง ตั้งคณะกรรมการชั่วคราว 3 ชุด รอองค์กรแบบบูรณาการอุทกภัยครั้งใหญ่ในปี
- ครม.ตั้งองค์กรน้ำระดับชาติถกกทม.แผนลอกคลองครม.เห็นชอบตั้งองค์ก
- ภาวะโลกร้อนทำให้นกอัลบาทรอสบินได้เร็วขึ้นภาวะโลกร้อนหรือการเป
- ความรู้เรื่องอุตุนิยมวิทยาข้อมูลสำหรับนำเสนอใน
- 1 มกราคม 2555 - ประกาศเตือนภัยน้ำท่วมหาดใหญ่ : ธงเหลือง และ ธงแดงบางพื้นที่1 มกราคม 2555
- การสร้างขีดความสามารถของชุมชนในการรับมือกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศและความเสี่ยงในอนาคตเอกสารที่น่าสนใจ เรื
- เปิดโมเดล รับมือภัยธรรมชาติ 3 โรงงานใน “เครือเจริญโภคภัณฑ์” ลดความสูญเสียเหลือเกือบศูนย์![ คำอธิบายภาพ : fac
- น้ำมา น้ำตาจะไม่ไหล เมื่อทุกหัวใจร่วมไขปัญหาคอลัมน์ คุยกับคอลัมน
- บทเรียนการรับมือ จากบันทึกน้ำท่วมหาดใหญ่ ปี 2543 และ 2553**โดย นพ. อมร รอดคล้
- บันทึกฝนตกหนักที่หาดใหญ่ช่วงนี้ฝนตกหนัก พอฝน
- ความถูกต้องและความเป็นธรรมในการจัดการน้ำท่วมใหญ่: การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ของไทยและเยอรมันสุนทรียา เหมือนพะวงศ
- ข้อควรพิจารณา เวลาจะเข้าไปล้างบ้านที่ถูกน้ำท่วมนานๆๆๆๆครับข้อควรพิจารณาเวลาที่
- หาดใหญ่เตือนภัยน้ำท่วมด้วยตนเอง![ คำอธิบายภาพ : DSC
- Hat Yai - Information from ACCCRNHat Yai ![ คำอธ
- รู้สู้ flood ep.2 : 3คำถามยอดฮิต
- รู้สู้ flood ep.1-10c: รู้จักน้ำท่วมให้มากขึ้น
- หาดใหญ่รับมือภัยพิบัติหาดใหญ่รับมือภัยพิบั
- การจัดการภัยพิบัติโดยชุมชนเป็นฐานจังหวัดสงขลาจัดทำโดย ภาคีพลเมือง
- น้ำท่วม : วิธีวางกระสอบทราย![ คำอธิบายภาพ : pic
- น้ำท่วม : คู่มือรับสถานการณ์น้ำท่วม จัดทำโดย ม.เชียงใหม่[center]
- น้ำท่วม : วิธีเตรียมน้ำดื่ม"ปลอดภัย" ในภาวะวิกฤตน้ำท่วม**วิธีเตรียมน้ำดื่ม"
- ข้อแนะนำเกี่ยวกับไฟฟ้าในกรณีที่มีน้ำท่วมหรือน้ำท่วมขังการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคข
- เรือ จากวัสดุต่างๆโครงงานนิสิต ITE52:
- วิธีป้องกันรถจากน้ำท่วม + ดูแลรถหลังน้ำท่วมที่มา[ http://www.ra
- วิธีทำเสื้อชูชีพ